CENTRUM OPTYCZNO-OKULISTYCZNE EMRES

Krótkowzroczność (ang./łac. miopia) - stan układu optycznego oka, w którym równoległe promienie świetlne ogniskują się przed siatkówką wskutek nadmiernej siły załamującej światło (tzw. łamliwości) rogówki lub soczewki albo zbyt wydłużonej gałki ocznej. Zależnie od przyczyny wyróżnia się kilka rodzajów krótkowzroczności.

 Krótkowzroczność rogówkowa występuje rzadko i wynika ze zbytniej kulistości rogówki na przykład w rozpoczynającym się stożku rogówki.

Krótkowzroczność soczewkowa spowodowana jest zbytnią kulistością soczewki, jej pęcznieniem, zmianą jej mocy łamiącej, występuje na przykład w początkowej zaćmie , w przebiegu cukrzycy.

Wyróżnia się trzy stopnie krótkowzroczności:

-małą do 2,5D

-średnią 3,0D–6,0D,

-dużą ponad 6,0D.

Wada  może powiększać się do około 21. roku życia, tzn. do czasu ukończenia wzrostu oka.

Mała krótkowzroczność rozpoczynająca się około 10.–12. roku życia (tzw. szkolna krótkowzroczność) może się powiększać na skutek stałego napięcia akomodacji, przy zbyt długiej pracy wzrokowej z bliska.

Duża krótkowzroczność osiowa (ponad 6,0D, a niekiedy kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt dioptrii) spowodowana jest przez zbyt długą gałkę oczną i powiększa się wraz z jej wydłużaniem i rozciąganiem się w tylnym biegunie twardówki, naczyniówki i siatkówki.

 Duża (wysoka) krótkowzroczność to uwarunkowana genetycznie, postępująca zwyrodnieniowa (degeneracyjna) choroba oka, która, na skutek powikłań, może powodować utratę widzenia.

Krótkowzroczność wymaga korekcji soczewkami minusowymi

Nadwzroczność (ang. hypermetropia, hyperopia) polega na ogniskowaniu przez układ optyczny oka równoległych promieni świetlnych za siatkówką.

Może to być spowodowane zbyt słabą mocą łamiącą układu optycznego lub zbyt krótką gałką oczną.

W zależności od wielkości wady wyróżnia się:

-nadwzroczność małą (do 2,5D),

-średnią (2,5D do 6,0D) 

-dużą (ponad 6,0D).

U małych dzieci oczy zazwyczaj są nadwzroczne, co wiąże się z bardziej kulistym kształtem soczewki. Jest to nadwzroczność fizjologiczna, która zmniejsza się wraz ze wzrostem gałki ocznej i nie wymaga zwykle korekcji.

 Z wiekiem  , na skutek zmian w układzie optycznym oka ,spadkiem akomodacji pojawia się nadwzroczność starcza  tzw. presbiopia. Pierwsze jej objawy pojawiają się około 40 rż i powodują gorsze widzenie z bliskiej odległości.

Nadwzroczność wymaga korekcji soczewkami plusowymi

Astygmatyzm (astigmatismus) polega na różnej sile załamywania równoległych promieni świetlnych w dwóch różnych płaszczyznach (np. pionowej i poziomej) układu optycznego oka.

Wskutek tego układ optyczny nie ma jednego punktowego ogniska, obraz na siatkówce nie jest nigdy dobrze zogniskowany, a przez to jest nieostry.

W astygmatyzmie rogówka, lub rzadko soczewka, nie jest sferyczna, tzn. jej powierzchnie łamiące światło nie są wycinkiem z kuli – załamywanie światła przez układ optyczny oka w płaszczyźnie poziomej jest inne niż w płaszczyźnie pionowej.

Astygmatyzm ma charakter:

-niezłożony

 (gdy tylko w jednej płaszczyźnie oko jest nadwzroczne lub krótkowzroczne,

-złożony 

(gdy w obu płaszczyznach istnieje nadwzroczność lub krótkowzroczność, ale różnej wielkości), 

-mieszany 

(gdy w jednej płaszczyźnie oko jest nadwzroczne, a w drugiej krótkowzroczne).

Stan, gdy załamywanie światła w płaszczyźnie pionowej jest silniejsze niż w płaszczyźnie poziomej, nazywany jest astygmatyzmem prostym (niezborność prosta).

Jeżeli warunki załamywania światła są odwrotne, tzn. silniejsze załamywanie światła dotyczy płaszczyzny poziomej, to astygmatyzm jest odwrotny. Istnieje też astygmatyzm nieregularny (niezborność nieregularna), w którym w różnych miejscach jednej płaszczyzny załamywanie światła jest różne (np. w bliznach rogówki, w stożku rogówki).

Astygmatyzm wymaga korekcji soczewkami cylindrycznymi.